Чым пахне зямля?

Чым жа ўсё-такі пахне зямля? Калі яе, толькі што перавер-нутую, халаднаватую яшчэ, возьмеш у руку, разатрэш у жмені, здаецца, у ёй і паху асаблівага няма. Зямля як зямля. Чорная, бурая, белаватая ці жаўтлявая. I пахне яна толькі зямлёю. А з яе, аплодненаю працаю, нараджаюцца ўсе пахі, якія толькі засвед-чылі, а можа, яшчэ і не змаглі засведчыць нават такія даскана-лыя органы нюху, якімі ўзрадавала прырода звяроў і чалавека. Бо і пах агню, раскладзенага на ўзлеску ці ў полі, і пах свежага хлеба, які наганяе голад нават на сытага чалавека, і пах антона-вак — усё гэта ад зямлі. I яна, зямля, ніколі не паўтараючыся, дае свой адменны пах кожнай кветачцы, кожнай расліне, кож-най ягадзе, хоць усе яны, калі ўважліва ўдумацца, пахнуць толькі зямлёю. Ды яшчэ, можа, сонцам, небам, ветрам і ўсімі чатырма порамі года.

Развитанне з цяплом

Былі пагодныя дні. 3 сонцам ад ранку да вечара, з сінім не-бам. Днём яшчэ было цёпла, пад вечар, калі чырвонае сонца сцякала за лес, апусцелая, няласкавая зямля стыла на холадзе.

Неба гэтымі днямі сінела чыстае і глыбокае. Яно не было ця-пер такое яркае, як раней, часта атульвала яго белаватая, нібы малочная, смуга, і яно здавалася бляклым, быццам выгаралым за ліпеньскую і жнівеньскую спёку. Сонца таксама было іншае. Аддаўшыамальувесьсвойпыл лету, яно бераглорэшткіцяпла, грэла мала, але на дзіва лагодна і пяшчотна. Гэтай лагоднасцю і пяшчотай было напоўнена ўсё ў прыродзе.

У лагодным сонечным святле гарэлі сумным адвечным полы-мем ліпы і бярозы каля хат, дрэвы ў недалёкім лесе. Як сівізна ад былога, ад перажытага, бялела ўсюды павуціна. Яна вісела ў паветры, абчэплівала павялы бульбоўнік, пажоўклыя кусты. Усё агортваў спакойны смутак развітання з цяплом, з летам, набліжэння халадоў.