четверг, 30 мая 2013 г.

Всем привет. Этот блог создан для того, чтобы мы (ученики 9-ых классов) могли списать диктанты или подготовиться (не покупая сборников). 

Здесь выложены все диктанты с:
     - Зборнiк экхаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнаадукацыйных устаноў (узровень агульнай базавай ацукацыi)         2011 
     - Сборник экзаменационных материалов по русскому языку для общеобразовательных учреждений (уровень общего базового образования)      2011

Поиск находится в верхнем правом углу, туда и вводите названия диктантов (предложения из них). 

Некоторые поправки:
 - На каждой странице по 2 диктанта; одна или две страницы содержат 3 диктанта; первые двадцать -- тридцать страниц содержат по 1-ому диктанту.
 - В белорусских диктантах, для удобного поиска с мобильных устройств (в экстремальных условиях) в названиях были заменены: i на и, ў на у, ' на ъ

 - В русских диктантах буква Ё отсутствует, в белорусских -- Ё стоит там, где необходимо.

Остаётся только пожелать вам удачи! =)

P.S. Так как мне было очень сложно сделать похожий блог, сделайте милость. Кликните на рекламки (по каждый рекламе по 1 разу), вам это не навредит. А мне выльется в копейку для создания более глобальных проектов.

Также, можете прислать определённые "пожертвования" на R281324800658 Z393110413140 B224964076453 . Буду очень благодарен!


Зборнiк экхаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове



Праца тваих рук
Не ведаю, які ты зробіш выбар, якая прафесія стане тваёй. Іх, прафесій, тысячы. Але ў адным я перакананы: рукі твае захаваюць назаўсёды памяць аб рабоце, якая патрэбна людзям. Гэта памяць рук, як стрэлка компаса, будзе паказваць табе дарогу ў жыццё, не дасць збочыць з яе.
Рукі, што з маленства захаваюць памяць аб працы, будуць рукамі стваральніка, які не зможа штосьці разбурыць, нашко-дзіць грамадству.
Кожны чалавек на зямлі павінен, вобразна кажучы, запаліць светлы праменьчык. Ніхто не мае права пакінуць жыццё такім, у якое ён прыйшоў. Абавязкова трэба зрабіць яго хоць крыху лепшым.
Так нам загадвае вечны голас часу. Голас гэты трэба ўмець чуць, каб ведаць, цаной якіх намаганняў прыйшлі мы да таго, што называем нашым жыццём.
Толькі тады чалавек мае права называць сваю зямлю Радзі-май, калі ён сам сваю зямлю ўзвялічвае. Працай рук сваіх. Гераічнай працай.


Ци варта помсциць?
Многіх з вас у жыцці крыўдзілі. I часам з'яўляецца жаданне адпомсціць крыўдзіцелям. Здаецца, што помста прынясе моц-нае задавальненне. Але пасля вы пераконваецеся ў тым, што памыліліся, бо задавальнення амаль не адчуваецца. Затое ўза-емная варожасць пераходзіць на новы віток. За гэтай крыўдай узнікаюць новыя і новыя.
Збіраючыся помсціць, не забывайцеся, што вынікам гэта-га будзе шмат дарэмна страчанага часу. Прыгадваючы, як вас пакрыўдзілі, малюючы шматлікія карціны будучай помсты, вы нават не заўважыце, як некалькі гадзін знікне ў пустату.
Калі прага помсты ператвараецца ў неадчэпную ідэю, атрым-ліваецца, што вораг набывае яшчэ большую духоўную ўладу над вашымі ўчынкамі. Паспрабуйце накіраваць сваю энергію ў іншае рэчышча. Няхай ваша асабістая помста ператворыцца ў жаданне пераўзысці дасягненні ворага, даказаць усім, што вы болып спрытны, разумны і таленавіты.
Часам якраз старая крыўда робіцца выдатным стымулам да развіцця чалавека ў лепшы бок, яго маральнага, духоўнага і фізічнага ўдасканалення.



Памяць
Памяць — гэта тая жыццёвая аснова, на якой трымаецца кожны з нас. Яна як падмурак для дома, як глеба для каранёў, як сонца для лісткоў, якнектар для пчол, як вада для рыбы. Калі адняць у чалавека памяць, то ён зробіцца проста жывой істотай.
Памяць — дар прыроды. Ёю надзелены жывёлы, птушкі. Расказваюць, што адзін мінчанін завёз сваіх паштовых галубоў у Маскву. Праз тры месяцы яны сваім ходам вярнуліся да га-спадара. Нейкім унутраным, закадзіраваным пачуццём памяці знайшлі яны дарогу дамоў.
Чалавечая памяць асаблівая. Яна дадзена кожнаму разам з нараджэннем. Але яе чалавек мусіць развіваць, трэніраваць. Яна як палетак, які трэба старанна абрабляць, тады будзе ба-гаты ўраджай.
Па тым, якая памяць у чалавека, можна меркаваць пра яго разумовыя здольнасці, інтэлект, адукаванасць, выхаванасць. А калі ўлічыць, што існуе памяць і зрокавая, і слыхавая, і моў-ная, і рухальная, і адчувальная, то становіцца зразумелым, што на памяці трымаецца жыццё чалавека.


Проста радасць
Шчасце — гэта заўсёды нешта недасягальнае. I калі ты да-сягнуў таго, чаго так ужо чакаў, то табе робіцца вельмі радасна. I ты, задаволены, лічыш, што гэта і ёсць шчасце. Але з часам гэта шчасце блякне, робіцца будзённым жыццём. I ты пачына-еш сумаваць і чакаць нечага, што яшчэ наперадзе, што не паз-нана. Шчасце — гэта не тое, чаго ты дасягнуў. Шчасце — гэта заўсёды лінія гарызонту.
А гэта проста радасць. Кожны бачыў, як узыходзіць сонца. А гэта ўжо радасць. Кожны ведае, як пачынае варушыць зямлю расток. Гэта таксама радасць. Кожны чуў, як шумліва перага-ворваюцца паміж сабою дрэвы, пераспеўваюцца птушкі. I гэта таксама радасць.
А я ж яшчэ бачыў вясёлку над лугам, напалоханым толькі што адшумелым ліўнем. Бачыў, як лопаецца пупышка, чуў, як крэкча мурашка, падымаючы ігліцу.
Я ўпэўнены, што чаканне радасці — само па сабе ўжо ра-дасць.



Карэнне
«Карэнне маё тут», — сказала бабуля, адмовіўшыся ехаць жыць у горад. Віталь задумаўся над бабулінымі словамі. Што яна мела на ўвазе? Сапраўды, калі перанясеш старое дрэва на іншае месца, то пашкодзіцца карэнне, загіне. А ў чалавека ка-рэнне іншае, духоўнае. Гэта, напэўна, магілы бацькоў і дзядоў, да якіх бабуля ходзіць, як на спатканне, людзі, з якімі яна жыве ўсё жыццё, і лад жыцця, да якога яна прывыкла з маленства. Паспрабуй, памяняй яго ў такія гады. Гэта тое самае, што пераса-дзіць старое дрэва. Відаць, у гэтым мудрасць вясковагачалавека.
Віталь падумаў, што жылі вось яны ў вёсцы, дзе ён нара-дзіўся, потым пераехалі аж на Урал, потым у Баранавічы. Нех-та едзе жыць у Мінск, нехта яшчэ далей. Як да гэтых людзей прымяніць бабуліну філасофію пра карэнне? У іх хіба карэн-ня няма? Ці тое карэнне вырастае толькі тады, калі доўга, усё жыццё жывеш на адным месцы?


Споведзь дарог
Дарогі роднай зямлі... Куды б ні беглі яны, куды б ні клікалі, я дакладна ведаю: бягуць у памяць.
Вочы сівой жанчыны поўныя слёз. Яе пальцы нервова дры-жаць, праціраючы запацелае вагоннае шкло. За акном экспрэ-са мільгаюць гонкія сосны Асвейскага бору. Яны бягуць насу-страч, спяшаюцца размінуцца з вачыма.
— Сын мой недзе пад гэтымі соснамі, — сама сабе і нам, не тоячы болю, кажа сівая жанчына.
Тахкаюць колы. Тахкаюць сэрцы. I кожны з нас адчувае вос-трае дакрананне да болю сівой жанчыны. I мы ўжо не толькі пасажыры, а і выпадковыя стрэчныя ў адным купэ, на адной зямлі. Так выразна пазначылася наша чалавечая роднасць.
А сосны бягуць і бягуць насустрач. Здаецца, што ніколі не скончыцца іх меднастволы бег. Гэта яны зблізілі нас, незнаё-мых людзей. I ў кожным сэрцы абудзілі хвалюючы роздум пра нашу зямлю, якая і сёння раніць балючай памяццю мінулага ліхалецця, пра народ, крывіначка якога і ты.



След на зямли
Пад словамі «след на зямлі» мы разумеем не адбітак босай нагі на мокрым пяску, а нейкія ўчынкі, справы чалавека, па якіх яго маглі б помніць. Існуе ж мудрае выказванне, што ча-лавек пражыў жыццё не дарэмна, калі пабудаваў дом, пасадзіў дрэва, выгадаваў сына. Яшчэ чалавек павінен пакінуць сваім нашчадкам цудоўны свет, у якім яны маглі б жыць і гадаваць сваіх дзяцей.
Усё жывое імкнецца да сонца. Цягнуцца да сонца лісты, квет-кі, дрэвы. Без сонца не могуць існаваць ні жывёлы, ні птушкі, ні людзі. Жыццё на зямлі наогул немагчыма без сонца. Чалавек жа нараджаецца не толькі для таго, каб есці і піць. Для яго імкненне да сонца — гэта імкненне да сваёй мэты, жаданне яе здзейсніць.
Зорка ці метэарыт, згараючы, пакідаюць за сабой след. I ча-лавек не павінен бясследна знікнуць з Зямлі. Які след пакіне пасля сябе сённяшні малады чалавек, залежыць ад яго самога.


Хлеб-соль
Была халодная позняя восень. Вецер студзіў рукі, але Ганне Мацвееўне нельга было схаваць іх у кішэні: яна трымала хлеб-соль.
Жанчына ўспамінала, як трыццаць гадоў назад тут сустрака-лі салдат, што выбілі ворага з гарадка. Маленькая Аня, хвалю-ючыся, несла на ручніку цёмны хлеб. Калі дзяўчынка датупала да танка, усё, чаму яе вучылі жанчыны, вылецела з галавы. Яна бачыла перад сабой ласкавыя, як у бацькі, вочы і шрам ля скроні палкоўніка. Асцярожна ўзяўшы хлеб, палкоўнік дакра-нуўся да яго патрэсканымі губамі. Падняў малую, як пушынку, тройчы пацалаваў, паставіў на танк.
Цяпер Ганна Мацвееўна ішла да генерала, ля скроні якога быў рубец. Генерал беражліва ўзяў з рук жанчыны хлеб-соль, пачціва пацалаваў залацісты, як сонца, бохан.
— Дзякуй вам, людзі, за тое, што вырошчваеце хлеб, — ска-заў генерал.
Ці пазнаў ён у жанчыне з ордэнам на жакеце худую дзяўчын-ку, якая калісьці паднесла яму хлеб-соль? Хлеб вырас на зямлі, вызваленай ад ворага.




Аер
Невясёлае жыццё было ў дзяцей вайны. Горкае, трагічнае, халоднае, галоднае. А ўсё роўна прыгадваецца з цеплынёй, бо дзяцінства для кожнага чалавека адзінае і непаўторнае. Даво-дзілася есці ўсё ядомае. Белыя карэньчыкі аеру, напрыклад. Гэта цяпер вядома, што яны яшчэ і лекавыя. А тады толькі б го-лад наталіць. Калі ж зацвітала дзікая канюшына, то наогул па-чынаўся промысел. Спажыўныя галоўкі высушваліся і таўклі-ся, потым гэта травяная мука дамешвалася, як праснакі1 пяклі. Зерне конскага шчаўя таксама ішло ў ход. Гаркаватыя ды цвер-даватыя былі тыя аладкі, але са смакам елі. Калі вада цёплай рабілася, то рыбай можна было добра пажывіцца. Вучыліся і плаваць, і рыбу лавіць на маленькай рэчцы, якую даўно ўжо асушылі. Падросшы, пераходзілі на Начу, ужо сапраўдную раку. Лавілі рыбу сеткамі. Тады гэта не лічылася браканьерствам, бо рыбы ў рэчках хапала. Калі з добрым уловам вярталіся хлапчукі па вёсцы, то ўсе хвалілі: выдатныя рыбакі.


Вяршыня патрыятызму
Саша Мамкін у вайну быў партызанскім лётчыкам. Парты-заны выратавалі ад немінучай смерці выхаванцаў Полацкага дзетдома, з якіх фашысты збіраліся выкачаць кроў для сваіх ваякаў. Дзяцей трэба было тэрмінова перавезці праз лінію фрон-ту на зямлю, не захопленую ворагам.
Саша Мамкін рабіў начныя рэйсы. Рызыкаваў жыццём, але думаў толькі, як выратаваць дзяцей.
АпоШнім рэйсам ён пасадзіў у свой маленькі самалёт значна больш пасажыраў. Апроч дзяцей, у ім яшчэ знайшлося мес-ца выхавальніцы і двум параненым партызанам. I вось на гэту нябесную калыску Мамкіна наляцелі варожыя знішчальнікі. Падбілі самалёт. Пякучае полымя ахапіла машыну. Загарэў-ся шлем, камбінезон лётчыка. Але Саша Мамкін трымаўся да апошняга, бо за яго спінай жывымі камячкамі сядзелі сіроты.
Саша Мамкін здолеў пасадзіць палаючы самалёт за лініяй фронту. Усе пасажыры былі выратаваны. А сам лётчык вогненнага рэйса загінуў. Ён да канца выканаў свой грамадзянскі абавязак.
Гэты ўчынак называецца гераізм. А гераізм — вяршыня па-трыятызму, вернага служэння Бацькаўшчыне.



Арэли
У старым парку па чыста падмеценых дарожках прагульвалі-ся людзі. Высока ўзляталі арэлі, паволі пакручвалася вялізнае кола з падвешанымі калыскамі.
Гэтыя двое з пасівелымі скронямі звычайна прыходзілі сюды вечарам, калі спадала спякота. На мосціку прыпыняліся, раз-глядаючы лебедзяў, што плавалі ўнізе.
У гэтую хвіліну ў іх памяці ўзнікаў парк у чужой краіне і чор-ныя лебедзі з ганарліва выгнутымі шыямі. Птушкі плавалі па возеры, над якім узвышаўся замак, і спалохана паглядалі на людзей. Тыя паводзілі сябе дзіўна: крычалі, абдымаліся, пад-кідвалі ўгору пілоткі.
Памяць несла гэтых дваіх да таго веснавога дня, калі размоч-валі яны чэрствыя сухары і кармілі лебедзяў. Старшы лейтэ-нант у гімнасцёрцы, выбеленай ад сонца, і медсястра з коратка падстрыжанымі валасамі ўбачылі перад замкам арэлі. Захацелі пагушкацца. Калі ўзляталі ў мірнае неба, на іх грудзях тонень-ка пазвоньвалі медалі.
Абое доўга сядзелі на лавачцы ў парку і слухалі дзіцячыя галасы, радасны смех, ускрыкі дзяўчат, якія ўзляталі на арэ-лях.