Навагрудак

Навагрудак ляжыць на Навагрудскім узвышшы. Там, дзе ўзвышша рэзка спадае да Нёмана, яно пасечана ярамі. Нава-грудскія вышыні — адны з самых высокіх гор на Беларусі, таму тут заўсёды на некалькі градусаў халадней.

Навагрудак быў калісьці сталіцай Вялікага Княства Літоў-скага. Яшчэ здалёк відаць Навагрудскае гарадзішча, а на ім — абгрызеныя часам вежы. Чорныя, злёгку чырвоныя, як пры-палены чыгун, высяцца яны над горадам. Вежы моцна пашко-джаны стагоддзямі.

Калі залезці наверх, то відаць на многія кіламетры вакол. Але і знізу ў ясную пагоду відаць званіцу ў вёсцы Турэц, што за трыццаць кіламетраў. А вунь азярцо Літоўка. Згодна з падан-нем, тут разбілі крыжакоў. Гэта гісторыя лягла ў аснову паэмы Міцкевіча «Гражына».

Калі паглядзіш уніз, то ўбачыш там стары касцёл, у якім вянчаўся князь Ягайла і ў якім хрысцілі Міцкевіча. Глянеш назад — там домік-музей Міцкевіча, адноўлены з руін. Увогуле, тут многае звязана з імем вялікага паэта.

Дойлидетва беларуских гарадоу

Архітэктура і выяўленчае мастацтва Віцебшчыны — значная частка культурнай спадчыны Беларусі. На Віцебшчыне ўзніклі самабытныя архітэктурна-мастацкія школы і стылёвыя кірункі, якія ўплывалі на развіццё мастацкай культуры Беларусі. Ме-навіта на Віцебшчыне з'явіліся першыя на тэрыторыі Беларусі гарады. Гэты край адыграў пэўную ролю ў фарміраванні і гіс-торыі першай усходне-славянскай дзяржавы — Кіеўскай Русі.

Першым з беларускіх гарадоў заснаваны Полацк. 3 Полац-кам звязана ўзнікненне на тэрыторыі Беларусі манументальнай архітэктуры. Тут у сярэдзіне адзінаццатага стагоддзя пабудава-ны першы мураваны храм — Сафійскі сабор.

У дванаццатым стагоддзі, у перыяд найвышэйшага экана-мічнага і палітычнага ўздыму Полацкага княства, сфармірава-лася самастойная Полацкая школа дойлідства. Для яе характэр-на выкарыстанне тэхнікі, пры якой стваралася двухколерная гама паверхні сцяны.

Полацкая школа дойлідства, што склалася на аснове творчай перапрацоўкі антычнай архітэктуры Візантыі, атрымала ў два-наццатым стагоддзі выразна нацыянальныя рысы, мела сама-стойны творчы почырк. Яна зрабіла вялікі ўплыў на развіццё старажытнарускай архітэктуры.